Blog archiwum
nie pon wto śro czw pią sob
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31
Jakie normy powinno spełniać oświetlenie w pracy?
Jakie normy powinno spełniać oświetlenie w pracy?

Aby pracownicy mogli wykonywać swoje obowiązki w bezpieczny i zarazem komfortowy sposób, konieczne jest zapewnienie im odpowiednich warunków oświetleniowych. Dobrze zaprojektowany system lamp sprawi, że w zakładzie pracy będzie panowała optymalna widoczność, a personel nie będzie musiał niepotrzebnie nadwyrężać wzroku. Jak stworzyć jednak taką instalację oświetleniową? Z pomocą przychodzi norma PN-EN 12464-1:2004, która określa wymagania dla oświetlenia w pracy. W niniejszym wpisie przyjrzymy się wytycznym z tego dokumentu.

Dlaczego system oświetlenia ma tak duże znaczenie w miejscu pracy?

Przemyślane oświetlenie pozwala pracownikom na wydajne realizowanie powierzonych zadań, a przy okazji nie wywołuje u personelu uczucia dyskomfortu oraz zmęczenia. Wszelkie zaniedbania związane z systemem oświetleniowym odbijają się negatywnie na jakości pracy oraz przekładają się na większą częstotliwość popełniania błędów, przynosząc tym samym realne straty finansowe – bez względu na charakter działalności danego przedsiębiorstwa. Nie można również zapomnieć, że zbyt skąpe oświetlenie w miejscu pracy utrudnia wczesne wykrywanie zagrożeń, co może prowadzić do groźnych wypadków.

Oczywiście nie można popadać w skrajności – oświetlenie o zbyt dużym natężeniu lub o źle skierowanym kącie padania również ma negatywny wpływ na koncentrację oraz wydajność osób zatrudnionych. Aby dana instalacja oświetleniowa gwarantowała komfort i bezpieczeństwo, to powinna być dobrana do warunków panujących na danym stanowisku pracy, a jednocześnie zgodna z obowiązującymi normami. Bez względu na charakter wykonywanych obowiązków, istnieje jedna złota zasada – przestrzeń robocza powinna być oświetlona równomiernie, a całe pomieszczenie pozbawione czynników, które rozpraszają wzrok.

Oświetlenie w miejscu pracy – jakie normy powinno spełniać?

Wymogi dotyczące systemów oświetleniowych w zakładach pracy są zawarte w normie PN-EN 12464-1 „Światło i oświetlenie - Oświetlenie miejsc pracy". Jedną z ważniejszych wytycznych ze wspomnianej instrukcji jest minimalne natężenie światła, które wyraża się w luksach (lx). Zgodnie z definicją, ta jednostka określa oświetlenie wywołane przez równomiernie rozłożony strumień świetlny o wartości 1 lumenu padający na powierzchnię 1 m². Ludzkie oko potrzebuje oświetlenia o natężeniu minimum 20 lx, aby dostrzec rysy twarzy drugiej osoby. Z kolei promieniowanie słoneczne w pogodny dzień może osiągać natężenie nawet 100 000 lx.

Norma PN-EN 12464-1:2004 ściśle reguluje kwestię natężenia światła w zakładach pracy i wskazuje konkretne wartości dla różnych zadań. W przypadku podstawowych obowiązków biurowych, takich jak segregowanie czy kopiowanie dokumentów, konieczne jest zapewnienie oświetlenia o natężeniu minimum 300 lx. Wartość ta wzrasta do 500 lx w miejscach, gdzie pracownicy zajmują się obsługą komputerów lub ręcznym pisaniem. Z kolei do wyrobu narzędzi oraz zadań związanych z mechaniką precyzyjną należy zapewnić natężenie rzędu 1000 lx. Przepisy działają w prosty sposób – im większej dokładności wymagają dane obowiązki, tym większe natężenie oświetlenia jest niezbędne.

Warto dodać, że wskazana w normie wartość natężenia oświetlenia wcale nie musi panować w całej przestrzeni zakładu, a jedynie w tej części obszaru roboczego, która jest istotna dla zadania wzrokowego. Tym samym ogólny system oświetleniowy może być nieco słabszy, a samo stanowisko pracy wystarczy miejscowo doświetlić z pomocą dodatkowej lampy – w tej roli dobrze sprawdzi się oświetlenie szynowe lub klasyczne panele podtynkowe LED.

Pozostałe parametry systemu oświetleniowego w pracy

Natężenie oświetlenia nie jest oczywiście jedyną wartością, na jaką należy zwrócić uwagę przy projektowaniu lub modernizacji systemu lamp w miejscu pracy. Pozostałe parametry to:

  • rozkład luminancji: określany również jako jasność wizualna, to fizyczna miara jaskrawości, która przekłada się na jakość widzenia i powinna zostać dostosowana do rodzaju pracy wykonywanej w danej przestrzeni. Rozkład luminancji jest zależny od natężenia systemu oświetleniowego oraz współczynnika odbicia światła od poszczególnych powierzchni, takich jak sufit, ściany czy podłoga. Zbyt wysoka luminancja obniża komfort pracy wzrokowej, z kolei zbyt niska wywołuje uczucie senności,
  • olśnienie: zły lub zbyt wysoki rozkład luminancji doprowadza do tzw. olśnienia, czyli rodzaju dyskomfortu wzrokowego, który utrudnia skupienie oraz wpływa negatywnie na zdolność rozpoznawania przedmiotów. W celu pozbycia się tego szkodliwego zjawiska konieczne jest stosowanie zasłon oraz rolet okiennych, odpowiednich osłon źródeł światła, a także matowych materiałów wykończeniowych, zwłaszcza na sufitach i ścianach,
  • migotanie: migoczące oświetlenie wywołuje uczucie niepokoju oraz rozdrażnienie personelu. Z tego powodu efekty stroboskopowe są szczególnie niepożądane i należy dążyć do ich całkowitego wyeliminowania w miejscu pracy. Najprostszym sposobem na pozbycie się tego problemu jest zastosowanie nowoczesnego oświetlenia ledowego,
  • efektywność energetyczna: system oświetleniowy w zakładzie pracy powinien być nie tylko wydajny, ale również energooszczędny. Aby oświetlenie nie generowało dużych strat energii, a przy okazji nie wymagało częstej wymiany, to warto postawić na produkty LED. Diody elektroluminescencyjne odznaczają się małym poborem prądu oraz bardzo długą żywotnością, sięgającą nawet 50 000 godzin,
  • kierunkowość światła: ten parametr znajduje zastosowanie w przypadku stanowisk, gdzie wymagane jest intensywne oświetlenie konkretnych przedmiotów, ułatwiając tym samym wykonanie pracy wzrokowej. Stworzenie systemu z odpowiednio dobranym kierunkiem światła poprawia widoczność, a przy okazji pozwala redukować zbędne cienie,
  • oddawanie barw: ten wskaźnik odpowiada za to, jak postrzega się oświetlone przedmioty – im wyższa wartość, tym lepsza jakość oddawanych barw. W przypadku miejsc pracy, źródła światła nie mogą odznaczać się oddawaniem barw mniejszym niż 80 (maksymalna wartość to 100).
Zaloguj się
Nie pamiętasz hasła? Zarejestruj się
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium