Ważnym aspektem w każdym budynku użyteczności publicznej, czy zakładzie pracy jest prawidłowe oświetlenie awaryjne i stanowiące jego część oświetlenie ewakuacyjne. Te dwa elementy wydają się bardzo niepozorne, jednak ich znaczenie w przypadku zagrożenia jest nie do przecenienia. Jeśli chcesz wiedzieć, jak ma wyglądać oświetlenie awaryjne i oświetlenie ewakuacyjne, kiedy jest wymagane i jakie parametry musi spełniać, to zapraszamy do lektury.

Oświetlenie awaryjne a ewakuacyjne – różnice

Oświetlenie ewakuacyjne i awaryjne mają ze sobą wiele wspólnego. Ich naczelnym zadaniem jest chronić życie i zdrowie osób znajdujących się w budynku. Oświetlenie awaryjne może to czynić na kilka sposobów:

• Poprzez zwiększanie bezpieczeństwa osób biorących udział w potencjalnie niebezpiecznym procesie, np. ewakuacji;

• Poprzez zwiększanie bezpieczeństwa osób, które znalazły się w potencjalnie niebezpiecznej sytuacji;

• Poprzez umożliwienie zakończenia działań w sposób bezpieczny dla przebywających w pomieszczeniu osób, np. operacji w szpitalu, czy skomplikowanego procesu technologicznego.

Natomiast oświetlenie ewakuacyjne ma jeden zasadniczy cel: oświetlić drogę, która umożliwia szybkie i bezpieczne opuszczenie budynku w czasie awarii oświetlenia podstawowego.

Oświetlenie awaryjne jest ogólną kategorią, która obejmuje kilku rodzajów oświetlenia, w tym oświetlenie ewakuacyjne i oświetlenie zapasowe. Podział ten można przedstawić następująco:

Oświetlenie awaryjne

• oświetlenie ewakuacyjne

  • oświetlenie drogi ewakuacyjnej

  • oświetlenie strefy otwartej

  • oświetlenie strefy wysokiego ryzyka

• oświetlenie zapasowe

W takim ujęciu oświetlenie ewakuacyjne jest częścią oświetlenia awaryjnego. To kiedy jest wymagane i jakie parametry powinno posiadać każde z nich, ściśle wiąże się z funkcjami, które spełnia.

Oświetlenie awaryjne – kiedy jest wymagane

To, jakie powinno być oświetlenie awaryjne, i kiedy jest wymagane, bardzo dokładnie określają przepisy. W Polsce jedną z podstawowych regulacji w tej kwestii jest norma PN-EN 1838:2005 Zastosowanie oświetlenia – oświetlenie awaryjne, która stanowi tłumaczenie normy EN 1838 obowiązującej we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Można w niej znaleźć bardzo szczegółowe wytyczne zarówno względem oświetlenia ewakuacyjnego, jak i zapasowego.

O tym, jak istotne jest oświetlenie awaryjne, gdzie jest wymagane i jakie funkcje spełnia, warto przeczytać również tutaj.

Oświetlenie zapasowe

Oświetlenie zapasowe stosuje się przede wszystkim pomieszczeniach, w których w przypadku zaniku oświetlenia podstawowego istnieje konieczność bezpiecznego zakończenia czynności lub prowadzenie ich w sposób niezmieniony. Poziom jego natężenia i rozmieszczenie opraw wynika ściśle z charakteru wykonywanej czynności i właściwości pomieszczenia.

Oświetlenie ewakuacyjne – gdzie jest wymagane

Pomimo tego, że pomiędzy oświetleniem ewakuacyjnym a awaryjnym są różnice w zakresie działania, to właściwości zarówno jednego, jak i drugiego rodzaju oświetlenia określają przepisy zawarte w tych samych normach i częściowo również rozporządzeniach. Samo oświetlenie ewakuacyjne może być traktowane jako część systemu ewakuacyjnego (awaryjnego).

Aby oświetlenie ewakuacyjne mogło spełniać swoje funkcje, powinno:

• Składać się co z najmniej dwóch opraw tak, by w przypadku uszkodzenia jednej, droga ewakuacji wciąż pozostała oświetlona.

• Być oświetlona w prawidłowy sposób i z zachowaniem określonych parametrów (więcej na ten temat przeczytasz we wpisach: oświetlenie ewakuacyjne, czyli jakie oraz gdzie stosować oświetlenie ewakuacyjne).

• Świecić minimum jedną godzinę, przy czym 50% wymaganego natężenia musi zostać wytworzone w ciągu 5 sekund, a pełne w ciągu 1 minuty.

• Prawidłowo oświetlać punkty pierwszej pomocy, przyciski alarmowe i urządzenia przeciwpożarowe znajdujące się poza drogą ewakuacyjną lub strefą otwartą – natężenie oświetlenia na podłodze w ich pobliżu powinno wynosić co najmniej 5 lx.

Oświetlenie awaryjne LED – czy warto?

Parametry oświetlenia awaryjnego i oświetlenia ewakuacyjnego oraz to, gdzie jest wymagane, pokazuje istotną rolę, jaką spełnia. Z tego względu nie warto na nim oszczędzać. Montując lampy LED, można znacząco przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa w budynku – i to w dwojaki sposób.

Taki rodzaj źródeł światła może spełniać wszelkie normy stawiane względem oświetlenia awaryjnego i posiadać świadectwo dopuszczenia CNBOP, które wymagane jest przez straż pożarną. Lampy awaryjne LED nie tylko emitują światło o odpowiednim natężeniu, ale posiadają również niezależne źródło zasilania, dzięki czemu w razie uszkodzenia sieci lub celowego wyłączenia prądu będą działać bez przerwy przez minimum godzinę.

Dużą ich zaletą w kwestii bezpieczeństwa jest zastosowana technologia. Diody ledowe w przypadku uszkodzenia nie uwalniają niebezpiecznych substancji, które mogłyby wybuchnąć lub wyciec, narażając na dodatkowe niebezpieczeństwo osoby znajdujące się w pomieszczeniu.